ไซโคลน (Cyclone) เป็นเครื่องกำจัดฝุ่นที่มีราคาถูกที่สุด ไม่มีกลไกและชิ้นส่วนที่ต้องเคลื่อนที่ ติดตั้งและบำรุงรักษาง่าย ทำงานโดยอาศัยแรงเหวี่ยงหนีศูนย์กลาง ทำให้ฝุ่นที่มีขนาดใหญ่และน้ำหนักมากตกลงสู่ด้านล่าง ซึ่งประสิทธิภาพของไซโคลนขึ้นอยู่กับการออกแบบรูปทรงของไซโคลนและความเร็วลมที่ทางเข้าของไซโคลน ต้องคำนึงถึงการสูญเสียความดันสถิตย์ภายในตัวไซโคลนเป็นสำคัญ ยิ่งประสิทธิภาพสูง แรงเสียดทาน หรือ pressure loss ของไซโคลนก็จะสูงตามไปด้วย และส่งผลให้ผนังของไซโคลนทะลุได้เร็วขึ้นด้วย (ดู air devices efficiency)
From Air Pollution Engineering Manual
Cyclone with Jet Pulse Bag Filter
การนำไซโคลนมาใช้งานร่วมกับ Bag Filter มีข้อดีหลายประการ คือ
- แยกฝุ่นที่มีขนาดใหญ่ออกก่อน เป็นการลดภารของ Filter bags
- แยกฝุ่นที่มีความแหลมคม
- แยกฝุ่นที่ติดไฟ หรือ ทำให้ประกายไฟดับ เพื่อป้องกัน Filter bags เกิดไฟไหม้
แต่ก็มีข้อเสีย คือ ทำให้ pressure loss ของระบบสูงขึ้น ส่งผลให้ต้องเลือกพัดลมดูดฝุ่นที่สามารถสร้างแรงดันสถิตย์เพื่อเอาชนะแรงเสียดทานในระบบที่เพิ่มขึ้น ทำให้พัดลมดูดฝุ่นมีขนาดใหญ่ขึ้น ความเร็วรอบสูงขึ้น และที่สำคัญขนาดของมอเตอร์ที่ใช้ขับพัดลมดูดฝุ่นก็ต้องใหญ่ขึ้นตามไปด้วย รวมไปถึงค่าไฟฟ้าที่ต้องจ่ายเพิ่มขึ้นด้วย
ส่วนใหญ่จะนิยมใช้กับการดูดฝุ่นควันจากเตาหลอมโลหะ ที่อาจจะมีประกายไฟติดมา และต้องการลดอุณหภูมิของควันให้ต่ำลงก่อนเข้า Bag Filter และงานเจียร์โลหะ ที่ฝุ่นเจียร์มีความแหลมคม อาจจะทำให้ filter bags ฉีกขาดได้ เมื่อมีการเสียดสีไปนานๆ อีกทั้งฝุ่นโลหะที่คมจะฝังติดในผิวถุงกรองฝุ่น ทำให้ถุงกรองฝุ่นตันเร็วขึ้นด้วย
Cyclone Pre Filter Lead Furnace
Cyclone Pre Filter Biomass Power Plant
Double Cyclones of Nakhon Luang Rice Mill
ค่าแรงดันสูญเสียสำหรับไซโคลนประเภทต่างๆ
- ไซโคลนประสิทธิภาพต่ำ แรงดันสูญเสีย 2-4 นิ้วน้ำ
- ไซโคลนประสิทธิภาพปานกลาง แรงดันสูญเสีย 4-6 นิ้วน้ำ
- ไซโคลนประสิทธิภาพสูง แรงดันสูญเสีย 8-10 นิ้วน้ำ
หรือ คำนวณหาจากสมการด้านล่าง
High Efficiency Cyclone
Cyclones for Brass Furnace
Cyclone for Lignite Dust
ตัวอย่างรายการคำนวณหาขนาดไซโคลน
Page 1
Page 2
การติดตั้ง Booster Fan เพื่อเพิ่มแรงดันสถิตย์ ในบางครั้งตำแหน่งที่ติดตั้งไซโคลนอยู่ห่างจาก dust collector มากๆ ทำให้แรงดันสถิตย์ หรือ static pressure ที่พัดลมดูดฝุ่นของเครื่องกำจัดฝุ่นอุตสาหกรรมไม่เพียงพอที่จะเอาชนะแรงเสียดทานของไซโคลนได้ จึงจำเป็นต้องติดตั้งพัดลมด้านบนหัวไซโคลนเพื่อช่วยส่งฝุ่นเข้าสู่ท่อดูดฝุ่นของ dust collector เนื่องจากประสิทธิภาพของไซโคลนสามารถแยกฝุ่นที่มีขนาดใหญ่และน้ำหนักมากให้ตกลงสู่ด้านล่างได้ แต่ไม่สามารถดักฝุ่นที่มีขนาดเล็กและเบาได้ ฝุ่นเหล่านี้จึงหลุดลอดออกจากไซโคลนเข้าไปปะทะกับใบพัดลมของ Booster Fan ทำให้ใบพัดลมสึกหรอเร็วกว่าปกติ
